ΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΑΡΧΑΙΑ - ΜΙΑ ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΝΕΑ ΑΓΟΡΑ

 

τοῦ Κ. Καρκανιᾶ*


karkaniasΠολλοὶ ξενίζονται ὅταν μιλῶ γιὰ Ἀγορὰ τῆς Ἐκπαίδευσης.


Καὶ ὅμως ὅλοι γνωρίζουμε ὅτι ὑπάρχει μία τεράστια ἀγορὰ ἐκπαιδευτικῶν ὑπηρεσιῶν τόσο ἐντὸς τῆς Ἑλλάδος ὅσο καὶ ἐκτός.


Ἐντὸς τῆς Ἑλλάδας οἱ ἰδιωτικὲς δαπάνες γιὰ ἐκπαιδευτικὲς ὑπηρεσίες φθάνουν περίπου τὰ 5 δὶς ΕΥΡΩ ἔναντι 7 δὶς ΕΥΡΩ τῆς δημόσιας δαπάνης.


Καὶ ἀπὸ αὐτὰ ἕνα μεγάλο μέρος δαπανῶνται ἀπὸ τὶς ἑλληνικὲς οἰκογένειες γιὰ ἐκμάθηση ξένων γλωσσῶν - περίπου 800.000 μαθητὲς παρακολουθοῦν τέτοια μαθήματα ἀνὰ πάσα στιγμή.


Οἱ δαπάνες δὲν ἀφοροῦν ὅμως μόνο δίδακτρα ἀλλὰ καὶ ἀγορὰ βιβλίων καὶ ἄλλων ὑλικῶν, ἐξέταστρα γιὰ ἐξετάσεις γλωσσομάθειας, ἐκπαιδευτικὰ ταξίδια στὸ ἐξωτερικὸ - ἰδίως στὸ Ἡνωμένο Βασίλειο, τὴν Γαλλία, τὴν Γερμανία κλπ.


Δὲν πρέπει βεβαίως νὰ ξεχνοῦμε καὶ τὴν παράλληλη ἀγορὰ τῶν λογοτεχνικῶν καὶ ἄλλων βιβλίων - δίσκων μουσικῆς - κινηματογραφικῶν ταινιῶν - ποτῶν καὶ φαγητῶν στὴν γλῶσσα ποὺ μαθαίνουμε π.χ. σαμπάνια, σολομός, οὐίσκι κτλ.


Οὔτε πρέπει νὰ παραλείψουμε τὴν ἑπόμενη ἀγορά, αὐτὴ τῶν σπουδῶν κάθε ἐπιπέδου - τεχνικῶν - τεχνολογικῶν - πανεπιστημιακῶν κλπ στὴν χώρα τῆς ὁποίας μάθαμε τὴν γλῶσσα.


Ὅπως ὑπάρχει λοιπὸν Ἀγορὰ γιὰ τὴν διδασκαλία ξένων γλωσσῶν στὴν Ἑλλάδα ἔτσι ὑπάρχει καὶ Ἀγορὰ γιὰ τὴν διδασκαλία τῶν Ἑλληνικῶν σὲ ὅλο τὸν κόσμο. Καὶ ὅταν λέμε ἑλληνικὰ ἐννοοῦμε βεβαίως μία ἑλληνικὴ γλῶσσα σὲ ὅλες τὶς μορφές της ἀπὸ αὐτὴν τοῦ Ὁμήρου καὶ τῶν Κλασσικῶν καὶ Ἑλληνιστικῶν χρόνων καὶ τῆς Καινῆς Διαθήκης καὶ τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας καὶ τῆς Ἐκκλησίας καὶ αὐτὴν τοῦ νέου Ἑλληνικοῦ Κράτους.


Αὐτὴ ἡ ἀγορὰ εἶναι μικρὴ καὶ ἀτελὴς σήμερα ἀλλὰ μπορεῖ νὰ γίνει μεγάλη στὸ μέλλον.


Δὲν εἶμαι γλωσσολόγος καὶ δὲν αἰσθάνομαι τὴν ἀνάγκη νὰ ἀποδείξω τὴν αὐτονόητη γιὰ ἐμένα συνέχεια τῆς γλώσσας μας, ἄλλωστε δὲν εἶναι αὐτὸς ὁ σκοπὸς τῆς δικῆς μου ὁμιλίας.


Ἁπλὰ καὶ μόνο θὰ πῶ ὅτι οἱ ξένοι, αὐτοὶ οἱ ὁποῖοι ἀποτελοῦν τὴν Ἀγορὰ στὴν ὁποία ἀπευθυνόμαστε πιστεύουν σὲ αὐτὴ τὴν συνέχεια.


Ἄλλωστε τὸ ἴδιο διαλαλοῦν καὶ οἱ ποιητές μας - θυμίζω τρεῖς ἀπὸ αὐτοὺς :


Τὸν Ἄγγελο Σικελιανὸ ὁ ὁποῖος ἐνώπιον τοῦ «Διεθνοῦς Συνεδρίου γιὰ μία Παγκόσμια Ὁμοσπονδιακὴ Ὀργάνωση» ποὺ ἔγινε τὸ 1947 στὸ Μοντραὶ τῆς Ἑλβετίας εἶπε : «…… σᾶς προτείνω σήμερα ὡς διεθνῆ γλῶσσα τῆς Ὁμοσπονδίας τὴν Νεοελληνική, ποὺ εἶναι ἀληθινὴ θυγατέρα καὶ ἡ νόμιμη κληρονόμος τῆς ἀρχαίας, ἀπὸ τὴν ὁποία ὅλοι οἱ πολιτισμένοι λαοὶ ἄντλησαν, ὡς ἀπὸ πηγὴ τῶν πηγῶν, τὸ ἀληθινὸ νόημα τοῦ ἀνθρώπινου πολιτισμοῦ στὸ σύνολό του».

 

Τὸν Γιάννη Ρίτσο στὴν Ρωμιοσύνη

 

«Δῶ πέρα ἡ κάθε πόρτα ἔχει πελεκημένο ἕνα ὄνομα
κάπου ἀπὸ τρεῖς χιλιάδες τόσα χρόνια».

 

Τὸν Ὀδυσσέα Ἐλύτη στὸ Ἄξιόν Ἐστι

 

«Τὴ γλῶσσα μου ἔδωσαν ἑλληνική,
τὸ σπίτι φτωχικὸ στὶς ἀμμουδιὲς τοῦ Ὁμήρου.
Μονάχη ἔγνοια ἡ γλῶσσα μου στὶς ἀμμουδιὲς τοῦ Ὁμήρου».

 

Πῶς ὅμως μποροῦμε νὰ προσεγγίσουμε αὐτὴ τὴν Παγκόσμια Ἀγορά;


Σὲ αὐτὸ τὸ ἐρώτημα ἡ θεωρητικὴ ἀπάντηση εἶναι ἁπλὴ - περιέχεται σὲ ὅλα τὰ βιβλία ποὺ ἔχουν σχέση μὲ τὴν Προώθηση, Τοποθέτηση, Πώληση προϊόντων καὶ ὑπηρεσιῶν.


Στὴν ἀρχὴ προσδιορίζεις ποιό εἶναι τὸ προϊόν, ποιά ἡ ὑπηρεσία ποὺ ἔχεις ἢ μπορεῖς νὰ παράγεις καὶ τὸ προτυποποιεῖς, προσπαθεῖς νὰ τὸ κάνεις πολὺ καλό.


Στὴν συνέχεια ἐρευνᾶς ποιοί εἶναι οἱ πιθανοὶ ἀγοραστές του, πόσοι εἶναι, ποὺ βρίσκονται, ποιό εἶναι τὸ μορφωτικό τους ἐπίπεδο, ποιά ἡ ἀγοραστική τους ἱκανότητα.


Ἀκολούθως σκέπτεσαι πῶς θὰ προωθήσεις τὸ προϊόν σου, πῶς θὰ τὸ τοποθετήσεις κοντὰ στοὺς πιθανοὺς ἀγοραστές του.


Καὶ βέβαια ἐρευνᾶς τί κάνουν οἱ ἀνταγωνιστές σου, τί κάνουν οἱ παραγωγοὶ παρόμοιων προϊόντων καὶ ὑπηρεσιῶν καὶ ἀκολουθεῖς δοκιμασμένες συνταγὲς ἐπιτυχίας.


Καὶ στὸν τομέα τῶν γλωσσῶν καὶ πολιτισμοῦ μποροῦμε νὰ διδαχθοῦμε πολλὰ ἀπὸ τοὺς Ἄγγλους, τοὺς Ἀμερικανούς, τοὺς Γάλλους, τοὺς Γερμανούς, τοὺς Ἰταλοὺς κλπ.


Γιὰ τὸ γενικότερο αὐτὸ θέμα ἔχουμε ἀσχοληθεῖ σὰν Ὀργανισμὸς γιὰ τὴν Διάδοση τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσας καὶ ἔχω μιλήσει καὶ στὸ παρελθόν.


Θυμίζω ὅτι ὀργανώσαμε τὴν Ἡμερίδα μὲ θέμα τὴν «Οἰκονομικὴ Σημασία τῆς Διάδοσης τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσας» τὸν Φεβρουάριο τοῦ 2008 ἐνῶ κατὰ τὸ 7ο Διεθνὲς Συνέδριό μας μὲ θέμα «Ἡ διδασκαλία τῶν Ἑλληνικῶν στὸν Κόσμο» τὸν Σεπτέμβριο τοῦ 2008 στὸ Μεσολόγγι ἔγιναν ἀρκετὲς σχετικὲς ἀνακοινώσεις.


Ἐπίσης παρόμοιο θέμα εἶχε ἡ εἰσήγησή μου σὲ Ἡμερίδα τοῦ Δήμου Ἰλίου τὸν Δεκέμβριο τοῦ 2007 μὲ τίτλο «Ἡ συμβολὴ τῆς διάδοσης τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσας στὸ ἐμπορικὸ ἰσοζύγιο τῆς χώρας».


Σημειώνω, ὅτι μὲ τὴν ὑποστήριξη τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσας στὸ ἐξωτερικὸ ἀσχολοῦνται τὸ Ὑπουργεῖο Ἐθνικῆς Παιδείας (Διεύθυνση Παιδείας Ὁμογενῶν), τὸ Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν, τὸ Ὑπουργεῖο Πολιτισμοῦ, τὸ Ἵδρυμα Ἑλληνικοῦ Πολιτισμοῦ, πολλὰ Ἑλληνικὰ Πανεπιστήμια ἀλλὰ καὶ οἱ Ὀρθόδοξες Ἀρχιεπισκοπὲς σὲ ὅλο τὸν κόσμο.

 

Ἐξ ἄλλου γιὰ τὴν διδασκαλία τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσας σὲ ξένους στὸ ἐσωτερικὸ ἀσχολοῦνται τὸ Ὑπουργεῖο Παιδείας, τὸ Κέντρο Ἐκπαίδευσης Ἐνηλίκων, τὸ Ἰνστιτοῦτο Διαρκοῦς Ἐκπαίδευσης Ἐνηλίκων, τὸ Ὑπουργεῖο Ἐργασίας, πολλοὶ Δῆμοι, Σύλλογοι κλπ.


Παρατηροῦμε ὅμως, ὅτι δὲν ὑπάρχει κανεὶς οὐσιαστικὸς συντονισμὸς παρὰ τὴν ὕπαρξη τοῦ ΙΠΟΔΕ - τοῦ Ἰνστιτούτου Παιδείας Ὁμογενῶν καὶ Διαπολιτισμικῆς Ἐκπαίδευσης κλπ καὶ δὲν ὑπάρχει καμιὰ οὐσιαστικὴ καταμέτρηση γιὰ τὸ πόσοι φοιτοῦν σὲ σχολεῖα ἢ Πανεπιστήμια καὶ γιὰ τὸ ἐπίπεδο αὐτῶν ποὺ μαθαίνουν ἑλληνικά.


Ἄλλωστε τὸ ΙΠΟΔΕ δὲν ἀσχολεῖται μὲ τὴν διάδοση τῆς γλώσσας μας ἀλλὰ μόνο μὲ τὴν διδασκαλία της σὲ ὁμογενεῖς.


Καὶ γιὰ νὰ ἔλθω στὸ σημερινό μου θέμα σημειώνω ὅτι ὅλες οἱ προαναφερθεῖσες προσπάθειες δὲν στοχεύουν καθόλου σὲ αὐτοὺς ποὺ μαθαίνουν ἢ ἔχουν μάθει νὰ θέλουν νὰ μάθουν παλιότερες μορφὲς τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσας.


Ὑπάρχουν κάποιες μικρὲς ἐξαιρέσεις, τὶς ὁποῖες πρέπει νὰ ἀναφέρω:


Ἡ Ἑλληνικὴ Πολιτεία ἀλλὰ καὶ Ἱδρύματα ὑποστηρίζουν κάποιες ἕδρες κλασικῶν σπουδῶν στὸ ἐξωτερικό.


Τὸ Εὐρωπαϊκὸ Κέντρο Δελφῶν συγκέντρωνε πληροφορίες γιὰ τὴν διδασκαλία τῶν ἀρχαίων ἑλληνικῶν σὲ διάφορες χῶρες, ὀργάνωνε σχετικὰ σεμινάρια καὶ ἕναν διαγωνισμὸ ἀρχαίων ἑλληνικῶν στὴν Εὐρώπη.


Παρόμοια προσπάθεια ἔκανε τὸ Ὑπουργεῖο Παιδείας ἀπὸ τὸ 2001.


Καὶ βέβαια ὁ Ὀργανισμός μας ἀσχολήθηκε μὲ τὴν προώθηση τῆς διδασκαλίας τῶν ἀρχαίων ἑλληνικῶν ἀπὸ τὸ 1997 μὲ δυὸ τρόπους - τὴν διοργάνωση ἑνὸς Διεθνοῦς Διαγωνισμοῦ Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν καὶ τὴν συνεργασία μὲ τὴν Εὐρωπαϊκὴ Ὁμοσπονδία τῶν Ἐθνικῶν Ἑνώσεων Κλασσικῶν Φιλολόγων, τὴν EUROCLASSICA.


Ὅπως γνωρίζετε τὸ Ὑπουργεῖο Παιδείας μᾶς κάλεσε καὶ συνδιοργανώνουμε ἀπὸ τὸ 2005 τὸν Διεθνῆ Διαγωνισμὸ Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν γιὰ μαθητὲς λυκείου μὲ ἐξαιρετικὰ ἀποτελέσματα ἕως τώρα.


Ἐμεῖς ὅμως δὲν ἐνδιαφερόμαστε γιὰ τὸν Διαγωνισμὸ αὐτὸν σὰν ἕνα μέτρο τῆς ἀρχαιομάθειας τῶν μαθητῶν στὴν Εὐρώπη καὶ τὸν ἄλλο κόσμο. Δὲν ἦταν καὶ δὲν εἶναι αὐτὸς ὁ στόχος μας.


Ἐμεῖς ἐνδιαφερόμαστε γιὰ αὐτὸ τὸν Διαγωνισμὸ γιὰ ἄλλους σκοποὺς καὶ συγκεκριμένα:


· Θέλαμε νὰ δείξουμε, καὶ τὸ δείξαμε, ὅτι τὰ κλασσικὰ γράμματα δὲν πέθαναν στὴν εὐρωπαϊκὴ ἀλλὰ καὶ τὴν διεθνῆ μέση ἐκπαίδευση.


· Θέλαμε νὰ δείξουμε ὅτι εἶναι δυνατὴ ἡ ἀναβίωση ἢ ἡ δημιουργία νέων ἑστιῶν κλασικῆς παιδείας σὲ ὅλον τὸν κόσμο. Τὸ παράδειγμα τῆς Γεωργίας καὶ ἀναμένουμε καὶ τῆς Ἀργεντινῆς εἶναι χαρακτηριστικὰ.


· Θέλαμε νὰ διεγείρουμε τὸ ἐνδιαφέρον τῶν καθηγητῶν, συγγραφέων, ἐκδοτῶν γιὰ τὸν ξεχασμένο ἀπὸ πολλοὺς τομέα, ὥστε νὰ παραχθοῦν νέα, ἑλκυστικά, χαρούμενα βιβλία, τὰ ὁποῖα νὰ ἱκανοποιοῦν καὶ τὴν σημερινὴ αἰσθητικὴ καὶ νὰ ἀναδεικνύουν τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ κλασσικὴ παιδεία δὲν εἶναι ἐκπαίδευση ταλαιπωρίας ἀλλὰ χαρᾶς καὶ προετοιμάζει νέους καὶ χαρούμενους ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι μποροῦν νὰ δώσουν μία αἰσιόδοξη προοπτικὴ στὶς χῶρες τους καὶ στὴν Εὐρώπη καὶ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο.


· Θέλαμε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο νὰ αὐξήσουμε τοὺς μαθητὲς ποὺ μαθαίνουν τὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ δηλαδὴ μία παλιότερη μορφὴ τῆς σημερινῆς μας γλώσσας.


Ἄλλωστε πιστεύαμε, ὅτι ἔτσι θὰ αὐξηθοῦν καὶ αὐτοὶ ποὺ γνωρίζοντας τὰ παλιότερα ἑλληνικὰ καὶ τὴν παλιότερη Ἑλλάδα θὰ ἤθελαν νὰ μάθουν καὶ τὰ νεώτερα ἑλληνικὰ καὶ τὴν νεώτερη Ἑλλάδα.


Ποιοί μαθαίνουν ὅμως ἀρχαῖα ἑλληνικὰ στὸν κόσμο;


Οἱ μαθητὲς τῶν κλασσικῶν λυκείων. Ὑπάρχουν τέτοια στὴν Ἰταλία, στὴν Βουλγαρία, στὴν Κροατία, στὴν Γερμανία, στὴν Αὐστρία, στὴν Ρωσία, καὶ ἀλλοῦ.


Οἱ μαθητὲς ποὺ μποροῦν νὰ ἐπιλέξουν ἀρχαία ἑλληνικὰ καὶ λατινικὰ στὰ λύκειά τους στὴν Ἱσπανία, στὴν Γαλλία, στὴν Γερμανία, στὴν Πολωνία, στὴν Γεωργία, στὶς ΗΠΑ, στὸ Ἡνωμένο Βασίλειο καὶ ἀλλοῦ.


· Οἱ μαθητὲς τῶν ἐκκλησιαστικῶν λυκείων.
· Οἱ φοιτητὲς τῶν κλασικῶν σπουδῶν καὶ τῆς θεολογίας.
· Οἱ φοιτητὲς φιλολογίας - φιλοσοφίας κλπ ποὺ διαλέγουν τὰ ἀρχαῖα σὰν μάθημα ἐπιλογῆς.


Πόσοι ἄραγε εἶναι αὐτοί;

 

Δὲν ἔχουμε ἀκριβῆ στοιχεῖα.


Μόνο στὴν Ἰταλία ὅμως ὑπάρχουν σχεδὸν 800 κλασσικὰ λύκεια μὲ πενταετῆ φοίτηση μὲ 320.000 μαθητὲς δηλαδὴ περίπου 65.000 ἀνὰ ἔτος σπουδῶν. Καὶ ἦταν περισσότεροι στὸ παρελθόν.


Στὶς ἄλλες Εὐρωπαϊκὲς χῶρες ἀλλὰ καὶ στὸ Μεξικὸ καὶ τὶς ΗΠΑ καὶ τὴν Ἀργεντινὴ καὶ ἀλλοῦ ποὺ δὲν γνωρίζουμε, ὑπάρχουν καὶ ἀμιγῆ κλασσικὰ καὶ ἐκκλησιαστικὰ λύκεια καὶ λύκεια ὅπου προσφέρονται τὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ σὰν προαιρετικὸ μάθημα.


Δὲν ἔχουμε λοιπὸν ἀκριβῆ στοιχεῖα ἀλλὰ θὰ μπορούσαμε νὰ ὑποθέσουμε, ὅτι εἶναι 180.000 οἱ μαθητὲς τοὺς ἐνῶ παλαιότερα ἦταν πολὺ περισσότεροι.


Αὐτοὶ λοιπὸν ποὺ σήμερα ζοῦν στὴν Ἰταλία καὶ ἔχουν φοιτήσει σὲ κλασσικὰ λύκεια εἶναι περισσότεροι ἀπὸ 4.000.000.


Ἄρα σὲ Εὐρωπαϊκὸ ἐπίπεδο ἴσως εἶναι περισσότεροι τῶν 20.000.000 δηλαδὴ 5% τοῦ συνολικοῦ πληθυσμοῦ τῆς Ε.Ε.


Ἔχουμε λοιπὸν μπροστά μας μία τεράστια ἀγορὰ νέων ἀνθρώπων ποὺ μαθαίνουν ἤδη ἀρχαῖα ἑλληνικὰ - περίπου 500.000 σὲ κλασσικὰ λύκεια - καὶ μία ἀκόμη πιὸ μεγάλη ἀνθρώπων κάθε ἡλικίας ποὺ ἔχουν μάθει κάποια ἀρχαῖα ἑλληνικὰ στὸ παρελθὸν καὶ εἶναι περίπου 20.000.000.


Αὐτοὶ εἶναι ἄνθρωποι μὲ κλασσικὴ παιδεία, οἱ ὁποῖοι ἐν γένει ἀγαποῦν τὴν Ἑλλάδα, τὴν Ἑλληνικὴ Γλῶσσα, τὴν ἑλληνικὴ τέχνη κλπ ἔστω στὶς παλιότερες μορφές τους.


Εἶναι εὔκολο λοιπὸν νὰ τοὺς προτείνουμε νὰ μάθουν καὶ νέα ἑλληνικὰ εἴτε παράλληλα μὲ τὶς σπουδές τους - ἂν εἶναι μαθητὲς ἢ φοιτητὲς - εἴτε παρακολουθώντας μαθήματα νέων ἑλληνικῶν σὲ φροντιστήρια στὶς χῶρες τους ἢ στὴν Ἑλλάδα.


Ἐξ ἄλλου ἕνα μεγάλο μέρος τους ἔρχεται κάθε χρόνο στὴν Ἑλλάδα σὰν περιηγητές.


Ἂς κάνουμε ἕναν σχετικὸ ὑπολογισμό.


Κάθε χρόνο ἔρχονται στὴν Ἑλλάδα περισσότεροι ἀπὸ 15.000.000 περιηγητὲς ποὺ εἶναι κυρίως Εὐρωπαῖοι. Ἐὰν εἶναι σωστὴ ἡ προαναφερθεῖσα ἐκτίμηση, ὅτι δηλαδὴ 5% ἀπὸ τοὺς Εὐρωπαίους ἔχουν κάποια γνώση ἀρχαίων ἑλληνικῶν τότε ἔχουμε κάθε χρόνο περισσότερους ἀπὸ 500.000 τέτοιους περιηγητές.


Ὑπάρχει λοιπὸν ἤδη μία πολυπληθὴς δυνητικὴ ἀγορά.


Ἐμεῖς ἔχουμε ἢ μποροῦμε νὰ ἔχουμε προϊόντα γιὰ πώληση. Ἀναφέρω :


· Μαθήματα ἑλληνικῶν στὴν Χώρα μας ἢ στὶς χῶρες τους.
· Δυνατότητα φιλοξενίας στὴν Ἑλλάδα μὲ μαθήματα γλώσσας, ἐπισκέψεις, μαθήματα χοροῦ καὶ τραγουδιοῦ     κλπ.
· Βιβλία γιὰ διδασκαλία ἀρχαίων καὶ μέσων καὶ νέων ἑλληνικῶν.
· Ἐξετάσεις ἑλληνομάθειας ἀπὸ τὸ Κέντρο Ἑλληνικῆς Γλώσσας.
· Λογοτεχνικὰ βιβλία, μουσικοὺς δίσκους κλπ.
· Προώθηση χαρακτηριστικῶν ἑλληνικῶν τροφίμων καὶ ποτῶν.


Εἶναι προφανές, ὅτι γιὰ αὐτοὺς τοὺς λόγους ἐμεῖς ἔχουμε συμφέρον νὰ βοηθοῦμε στὴν συνεχῆ αὔξηση τῶν μαθητῶν καὶ φοιτητῶν τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς στὸν κόσμο καὶ στὴν προώθηση τῆς διδασκαλίας τῶν νέων ἑλληνικῶν σὲ αὐτούς.


Τί σημαίνει ὅμως ἀπὸ πλευρᾶς οἰκονομικῆς ἡ διδασκαλία τῆς ἀρχαίας ἢ τῆς νέας ἑλληνικῆς σὲ ἄτομα ποὺ γνωρίζουν ἤδη ἢ μαθαίνουν ἀρχαῖα ἑλληνικά;


Ἔστω ὅτι στὴν Ε.Ε. ἔχουμε 100.000 μαθητὲς ἢ φοιτητὲς ποὺ ἀποφοιτοῦν κάθε χρόνο μὲ κάποιες γνώσεις Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν.


Ἐὰν αὐτοὶ ἐπισκέπτονταν τὴν Ἑλλάδα ἔστω σὲ ποσοστὸ 50% γιὰ 10 ἡμέρες, θὰ εἴχαμε σὰν χώρα ἔσοδα 100.000.000 ΕΥΡΩ.


Ἐὰν τὸ 30% τῶν 500.000 Εὐρωπαίων ποὺ μαθαίνουν Ἀρχαῖα Ἑλληνικὰ στὸ σχολεῖο τους ἀγόραζαν ἔστω ἕνα βιβλίο ἑλληνικῆς παραγωγῆς κατ’ ἔτος θὰ εἴχαμε γιὰ τὴν Ἑλλάδα 3.000.000 ΕΥΡΩ.


Ἐὰν τὸ 30% τῶν ἔστω κατ’ ὀλίγον ἀρχαιομαθῶν περιηγητῶν ἔμεναν στὴν Ἑλλάδα μία ἑβδομάδα περισσότερο γιὰ κάποια μαθήματα ἀρχαίων ἢ νέων Ἑλληνικῶν θὰ εἴχαμε τουλάχιστον 150.000.000 ΕΥΡΩ γιὰ τὴν Χώρα.


Ἐὰν τὸ 20% τῶν Εὐρωπαίων μαθητῶν ποὺ μαθαίνουν Ἀρχαῖα Ἑλληνικὰ ἤθελαν νὰ μάθουν Νέα Ἑλληνικὰ θὰ εἴχαμε 100.000 νέους μαθητὲς τῆς σημερινῆς μας γλώσσας.


Σκεφτεῖτε τί θὰ σήμαινε αὐτὸ γιὰ τὴν Ἑλλάδα:


1. Ἐργασία γιὰ καθηγητές.
2. Πωλήσεις βιβλίων.
3. Αὔξηση τῶν ἐπισκεπτῶν - καὶ μάλιστα τῶν καλῶν - στὴν Χώρα μας.
4. Αὔξηση τῶν καταναλωτῶν τῶν προϊόντων μας ἀκόμη καὶ τῶν πιὸ ἁπλῶν.


Καὶ βέβαια τὰ ὀφέλη δὲν εἶναι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ καὶ πολιτιστικὰ καὶ πολιτικὰ καὶ ἴσως αὐτὰ τὰ τελευταῖα νὰ εἶναι πιὸ σημαντικὰ ἰδιαιτέρως σήμερα.


Πῶς ὅμως μποροῦμε νὰ πετύχουμε αὐτὸν τὸν στόχο καὶ νὰ ἔχουμε τὰ ἀνωτέρω ὀφέλη;


Κατ’ ἀρχὰς θὰ πρέπει ἡ Πολιτεία νὰ ἐνστερνισθεῖ τὸ Ὅραμα γιὰ τὴν διάδοση τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσας σὲ ὅλες τὶς μορφές της στὸ ἐξωτερικὸ ὄχι μόνο σὰν γενικὴ ἀόριστη ἐπιθυμία οὔτε μόνο ὡς ὑποχρέωση πρὸς τοὺς ὁμογενεῖς ἀλλὰ σὰν στόχο ποὺ συνδέεται μὲ οἰκονομικὰ καὶ πολιτιστικὰ καὶ πολιτικὰ ὀφέλη.


Στὴν συνέχεια πρέπει νὰ δημιουργηθεῖ ἡ κατάλληλη κεντρικὴ ὀργάνωση ὑπὸ ἕναν φορέα, ὅπως π.χ. τὸ Ἵδρυμα Ἑλληνικοῦ Πολιτισμοῦ καὶ νὰ παραχωρηθοῦν σὲ αὐτὸν ὅλοι οἱ διατιθέμενοι πόροι, οἱ ὁποῖοι σήμερα δίδονται σὲ πολλοὺς φορεῖς καὶ δὲν ἔχουν ἀποτελεσματικότητα.


Εἰδικὰ ὅμως γιὰ τὴν Ἀγορὰ τῶν ἀρχαιομαθῶν προηγεῖται ἡ δική μας (τῆς Πολιτείας, τῆς Ἐκπαιδευτικῆς Κοινότητας, τῆς Κοινωνίας) ἀποδοχὴ τοῦ προφανοῦς, δηλαδὴ ὅτι ἡ γλῶσσα τῶν ἀρχαίων καὶ ἑλληνιστικῶν καὶ βυζαντινῶν χρόνων εἶναι ἡ δική μας γλῶσσα καὶ ὅτι ἀπὸ αὐτὴν μποροῦμε νὰ μεταβοῦμε στὴν ὁμιλούμενη σήμερον ἑλληνικὴ καὶ ἐμεῖς ὅπως καὶ οἱ ξένοι μαθητές.


Γιατὶ ἐδῶ στὴν Ἑλλάδα ὑπάρχουν ἀρκετοί, ποὺ δὲν πιστεύουν τὸ προφανὲς καὶ οἱ ἐξωφρενικὲς ἀπόψεις τοὺς προβάλλονται ἀπὸ ἐφημερίδες καὶ ἀκούγονται ἀπὸ πολιτικούς.


Εὐτυχῶς ὅμως ποὺ ὑπάρχουν τὰ κείμενα καὶ κυρίως οἱ λέξεις ποὺ ἔρχονται ἴδιες ἀπὸ χιλιάδες χρόνια μέχρι σήμερα τόσο στὴν νέα ἑλληνική, ὅσο καὶ στὶς περισσότερες ἄλλες ὁμιλούμενες γλῶσσες καὶ ἀποδεικνύουν πόσο εὔκολη εἶναι ἡ μετάβαση ἀπὸ τὴν παλιὰ στὴν νέα γλῶσσα. Φυσικὰ χρειάζεται κατάλληλο σύστημα, κατάλληλα βιβλία, κατάλληλοι καθηγητές.


Καὶ βέβαια πρέπει καὶ ἐμεῖς νὰ ἀποκτήσουμε κλασικὰ λύκεια.


Καὶ βέβαια πρέπει καὶ ἐμεῖς νὰ ἀναπτύξουμε τὶς κλασικὲς σπουδὲς καὶ τὴν ἀρχαιομάθεια στὰ Πανεπιστήμια, γιατὶ σὲ λίγο δὲν θὰ ἔχουμε φιλολόγους, ποὺ νὰ μποροῦν νὰ χειρίζονται παλαιότερες μορφὲς τῆς γλώσσας μας καὶ θὰ χρειαστεῖ νὰ εἰσάγουμε καὶ τέτοιους.


Καὶ βέβαια καὶ ἐμεῖς πρέπει νὰ ἀναπτύξουμε βιβλία καὶ σχετικὰ προϊόντα χρησιμοποιώντας καὶ τὶς νέες τεχνολογίες.


Καὶ ὁπωσδήποτε πρέπει νὰ συνεργαστοῦμε μὲ αὐτοὺς ποὺ ἔχουν τὴν ἴδια γνώμη καὶ τὰ ἴδια συμφέροντα στὸ ἐξωτερικὸ ὅπως π.χ. μὲ τὴν Εὐρωπαϊκὴ Ὁμοσπονδία Κλασικῶν Φιλολόγων.


Καὶ προφανῶς πρέπει νὰ διευρύνουμε τὰ γεωγραφικὰ ὅρια καὶ νὰ ἐνισχύσουμε τὸν Διεθνῆ Διαγωνισμὸ Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν, ὅσοι μετέχουμε στὴν ὀργάνωσή του καὶ νὰ τὸν χρησιμοποιήσουμε σὰν ἕνα ἐργαλεῖο προώθησης τῆς ἑλληνομάθειας σὲ αὐτοὺς ποὺ μαθαίνουν Ἀρχαῖα Ἑλληνικά.


Ἐπίσης πρέπει νὰ ζητήσουμε ἀπὸ τὴν Ε.Ε. νὰ ὑποστηρίξει τὴν διάδοση τῶν κλασσικῶν σπουδῶν στὰ Εὐρωπαϊκὰ σχολεῖα μὲ τὸν ἴδιο τρόπο ποὺ ὑποστηρίζει τὴν γλωσσομάθεια.


Ἐμεῖς συνεργαζόμαστε μὲ τὴν EUROCLASSICA γιὰ αὐτὸ τὸν σκοπὸ πρὸς δύο κατευθύνσεις :


Ζητοῦμε ἀπὸ τὴν Ε.Ε. τὴν θέσπιση δύο νέων ἐκπαιδευτικῶν προγραμμάτων, ἑνὸς γιὰ τὰ Ἀρχαῖα Ἑλληνικὰ μὲ τὸ ὄνομα ΟΜΗΡΟΣ καὶ ἑνὸς γιὰ τὰ Λατινικὰ μὲ τὸ ὄνομα ΒΙΡΓΙΛΙΟΣ κατ’ ἀναλογία πρὸς τὰ δύο παλαιότερα προγράμματα ποὺ εἶχαν τὰ ὀνόματα τοῦ ΣΩΚΡΑΤΗ (γιὰ τὴν γενικὴ παιδεία) καὶ τὸν ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΝΤΑ ΒΙΝΤΣΙ (γιὰ τὴν τεχνικὴ ἐκπαίδευση).


Ἐπίσης ὑποστηρίζουμε τὴν ἰδέα τῆς EUROCLASSICA γιὰ τὴν ἀνάπτυξη ἑνὸς Εὐρωπαϊκοῦ Προγράμματος γιὰ τὰ Ἀρχαῖα Ἑλληνικά, γιατὶ ἔτσι θὰ ἦταν εὐκολότερη ἡ ἀνταλλαγὴ ἐμπειριῶν, ἡ χρησιμοποίηση ὁμοίων βιβλίων, ἡ θέσπιση Εὐρωπαϊκοῦ Πιστοποιητικοῦ γιὰ τὰ Ἀρχαῖα Ἑλληνικὰ σὲ διάφορα ἐπίπεδα κλπ.


Εὐτυχῶς αὐτὲς τὶς σκέψεις, αὐτὲς τὶς ἐλπίδες, αὐτὸ τὸ ὅραμα δὲν τὸ ἔχουμε μόνον ἐμεῖς οἱ λίγοι ἀλλὰ καὶ πολλοὶ ἄλλοι καὶ στὴν Ἑλλάδα καὶ στὸν κόσμο.


Αὐτοὶ ποὺ θὰ μιλήσουν σήμερα καὶ πολλοὶ ἄλλοι ποὺ θὰ ἤθελαν νὰ μιλήσουν, ἔχουν προσεγγίσει τὸ θέμα τῆς ἑσπερίδας καὶ θὰ μᾶς ποῦν τί ἔχουν κάνει, τί ἔχουν πετύχει προσπαθώντας νὰ διδάξουν Νέα Ἑλληνικὰ σὲ ὅσους μαθαίνουν Ἀρχαῖα Ἑλληνικά.


Ἂς τοὺς ἀκούσουμε καὶ ἂς σκεφτοῦμε πὼς μποροῦμε νὰ συντονιστοῦμε γιὰ νὰ πετύχουμε περισσότερα στὸ μέλλον.


*Ὁ Κ. Καρκανιᾶς εἶναι ἐκπαιδευτικός, Πρόεδρος τοῦ Ἑλληνοβρετανικοῦ Κολλεγίου, Γενικὸς Διευθυντὴς τοῦ Σχολείου Ἑλληνικῶν «Μέγας Ἀλέξανδρος» καὶ Πρόεδρος τοῦ ΟΔΕΓ.

Σχεδιασμός και Κατασκευή
JIT