ΣΤΗΝ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΡΟΚΟ ΑΠΡΙΛΕ

τῆς Φωτεινῆς Καϊμάκη*

Θραύσματα μνήμης Σαλεντινῆς προσπαθοῦν νὰ συνθέσουν τὴν εἰκόνα τοῦ Ρόκο Ἀπρίλε, ἐκεῖ στὴν Καλημέρα, στὸ χωριὸ μὲ τὸ ἡλιόλουστο ὄνομα, τὴν τραγουδιστὴ γλῶσσα καὶ τοὺς ἀνθρώπους ποιητές.

Τὸν ἀκούω νὰ ἀπαγγέλλει τὸ ποίημα τοῦ Τζουζέπε Παλοῦμπο «Are mu ridhineddha» τὸ 1994, τὸν ἀκούω νὰ μοῦ μιλάει γιὰ τὴν γλῶσσα «τὴν δική μας», ὅπως λέει, τὴν γκρίκο, γλῶσσα φτωχή, ἀγροτικὴ μὰ τόσο ποιητική.

-Αὐτὴ ἡ «ὤρια» γλῶσσα δὲν μιλιέται πιὰ παρὰ μόνον ἀπὸ τοὺς γέρους, ὅπως ἐγώ, μὰ δὲν πρέπει νὰ χαθεῖ, μοῦ ἔλεγε πάντα, ὅταν πήγαινα νὰ τὸν δῶ στὸ σπίτι του στὴν Καλημέρα.

Ἡ μνήμη μου μὲ πάει πίσω στὴν Ἀθήνα τοῦ 1998, ὅταν πῆρα στὰ χέρια μου τὸ ὄμορφο ἐκεῖνο βιβλίο τῶν ἐκδόσεων Μαλλιάρης παιδεία, «Τὰ τραγούδια τῆς Ἀγάπης τοῦ Σαλέντο» ποὺ ἔγραψε ὁ Ρόκο μαζεύοντας τὰ πιὸ ὡραῖα ποιήματα τῆς Γκρετσία Σαλεντίνα ἀνώνυμα καὶ ἐπώνυμα. Τὸ ρούφηξα σὰν αἰθέριο ποτό. Διαβάζοντάς το ἔνιωσα νὰ μὲ γλυκαίνει ὁ φλοῖσβος τῆς θάλασσας στὴν Ρόκα, ἔφτασε στ’ αὐτιά μου τὸ θρόϊσμα τῶν φύλλων τοῦ χιλιόχρονου ἐλαιῶνα στὸ Μελεντούνιο μαζὶ μὲ τὴν φωνὴ τοῦ Ἀπρίλε νὰ τὰ ἀπαγγέλλει.

Ἔγραψε Ἱστορία Νεοελληνικὴ καὶ τοῦ ἄρεσε νὰ μιλᾶμε γι’ αὐτή.

Τὸν Ἰανουάριο τοῦ 2013, μία λαμπερὴ μέρα, ἦρθε στὸ Βυζαντινὸ Μουσεῖο τῆς Ἀθήνας, τὸν ξενάγησα στὴν ἔκθεσή μου γιὰ τὸ Βυζαντινὸ Σαλέντο, τὸν ξενάγησα στὴν μόνιμη ἔκθεση τοῦ Μουσείου, «λίγο κουράστηκα», μοῦ εἶπε, καὶ ἔφυγε μὲ τὴν προοπτικὴ νὰ τὰ ξαναποῦμε.

Μὰ δὲν πρόλαβε, ἡ γῆ τῆς Καλημέρα τὸν ἔκλεισε γιὰ πάντα στὰ σπλάχνα της, μέρες Λαμπρῆς, μέρες Ἀνάστασης γιὰ νὰ τοῦ τραγουδάει γιὰ πάντα τὰ τραγούδια Ἀγάπης τῆς Γκρετσία Σαλεντίνα.

* Ἡ Φωτεινὴ Καϊμάκη εἶναι Φιλόλογος - ἐρευνήτρια Ἑλληνικοῦ Πολιτισμοῦ Κάτω Ἰταλίας, Μέλος τοῦ ΟΔΕΓ.