ΕΜΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟ ΙΣΛΑΜ
Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΑΒΟ-ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΟ ΚΟΣΜΟ
ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ
Ἡ ἐπανεμφάνιση τῶν θρησκευτικῶν πολέμων, ἡ ἰσχυροποίηση τοῦ ἰσλαμικοῦ κόσμου καὶ ἡ ἐξάπλωση τῆς ἰσλαμιστικῆς τρομοκρατίας κάνουν καὶ πάλι ἐπίκαιρη τὴν ἀναζήτηση τῶν αἰτίων ποὺ ὠθοῦν τὸν σύγχρονο ἄνθρωπο νὰ ἀναζητᾶ τὴν καταφυγὴ στὸ μεταφυσικό. Ἡ ἀνάπτυξη μιᾶς αὐτόνομης ἔρευνας γιὰ τὸ φαινόμενο καθ' ἑαυτὸ ἔχει μεγάλη σημασία, ἐφόσον οἱ ἑλληνορθόδοξοι πληθυσμοὶ ὑπῆρξαν ἀπὸ τοὺς πρώτους ποὺ συναντήθηκαν μὲ τὸ Ἰσλὰμ κατὰ τὴν ἔξοδό του ἀπὸ τὴν Ἀραβικὴ Χερσόνησο. Ἐπιπλέον, ἡ σύγχρονη Ἑλλάδα συνεχίζει νὰ βρίσκεται στὸ σύνορο τῶν δύο κόσμων, ἔστω καὶ ἂν τὰ ὅρια δὲν εἶναι συμπαγῆ καὶ ἀδιάβατα.
Ἡ παροῦσα μελέτη ἑστιάζει στὴν πρώτη ἀραβικὴ περίοδο τοῦ Ἰσλᾶμ. Παράλληλα διερευνῶνται οἱ συνθῆκες ἐντὸς τῶν ὁποίων ἀναπτύχθηκε τὸ ἐξτρεμιστικὸ Ἰσλὰμ καὶ ἐπανεμφανίστηκε ἡ ἔννοια τοῦ Ἱεροῦ Πολέμου (τζιχάντ). Ὁρίζεται ἐπίσης τὸ σύστημα ἀναφορᾶς, τὸ «ἐμεῖς», μέσω τοῦ ὁποίου προσεγγίζεται τὸ ἰσλαμικὸ φαινόμενο. Παρουσιάζονται οἱ παράγοντες ποὺ συνέβαλαν στὴν διαμόρφωση τοῦ Νέου Ἑλληνισμοῦ, καθὼς καὶ ἡ μορφὴ καὶ οἱ τρόποι σύνθεσης τῆς ταυτότητάς του.
Στὴν συνέχεια παρουσιάζεται ἡ ἱστορία τοῦ Ἰσλᾶμ ἀπὸ τὴν ἐμφάνισή του στὶς ἐρήμους τῆς Ἀραβίας. Παρακολουθεῖται ἡ ἀνάπτυξη τῆς νέας θρησκείας, ἡ σχέση της καὶ οἱ διαφορές της μὲ τὶς ἄλλες μονοθεϊστικὲς θρησκεῖες.
Παρατίθενται οἱ βασικές της ἀπόψεις, οἱ μηχανισμοὶ διάδοσης, ἡ ἐπεκτατικὴ πολιτικὴ τῶν πρώτων χαλιφῶν, καθὼς καὶ ἡ πολύμορφη συνάντηση τοῦ ἑλληνισμοῦ μὲ τὸν ἰσλαμικὸ κόσμο. Ἰδιαίτερη μνεία γίνεται στὸ Ἐμιρᾶτο τῆς Κρήτης, ἕνα ἰδιαίτερο ἀραβικὸ κράτος τοῦ 9ου-10ου αἰώνα μ.Χ. Στὸ τέλος παρουσιάζεται ἡ μεγάλη σύγκρουση τοῦ Ἰσλὰμ μὲ τὴν Δύση, ὅπως ἀποτυπώθηκε μὲ τὸν μουσουλμανικὸ Ἱερὸ Πόλεμο καὶ τὶς χριστιανικὲς Σταυροφορίες.
Ὁ Βλάσης Ἀγτζίδης εἶναι διδάκτωρ Σύγχρονης Ἱστορίας τοῦ Τμήματος Ἱστορίας καὶ Ἀρχαιολογίας τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς τοῦ AΠΘ μὲ βασικὲς του σπουδὲς τὰ μαθηματικὰ καὶ τοὺς Η/Υ (ΕΚΠΑ). Τὸ ἀντικείμενο τῆς διατριβῆς του ἦταν ἡ σοβιετική, κομματική, ἑλληνόφωνη ἐφημερίδα τοῦ Καυκάσου «Κόκκινος Καπνὰς» (Κόκκινος καπνεργάτης), μέσω τῆς ὁποίας ἀποκωδικοποιοῦνται οἱ «ἀπόκρυφοι» ἐπικοινωνιακοὶ κώδικες τῆς σταλινικῆς ἐκδοχῆς τοῦ σοβιετικοῦ καθεστῶτος.
Τὰ κύρια ἐρευνητικά του ἐνδιαφέροντα σχετίζονται μὲ τὸν σοβιετικὸ Μεσοπόλεμο καὶ τὴν ἱστορία τοῦ σοβιετικοῦ ἑλληνισμοῦ, καθὼς καὶ μὲ τὴν διαδικασία μετάβασης ἀπὸ τὴν Ὀθωμανικὴ Αὐτοκρατορία στὴν ἐποχὴ τῶν ἐθνῶν-κρατῶν καὶ μὲ τὴν ἱστορικὴ ἐμπειρία τοῦ ἑλληνισμοῦ στὴν Μικρὰ Ἀσία.
Ἔχει ἐκδώσει καὶ ἐπιμεληθεῖ 15 βιβλία. Ἔχει δημοσιεύσει ἀρκετὰ ἄρθρα γιὰ τὰ θέματα ποὺ τὸν ἐνδιαφέρουν. Ἀπὸ τὸ 1987 ἀρθρογραφεῖ σὲ ἐφημερίδες (Καθημερινή, Ἐλευθεροτυπία, Αὐγὴ κ.ἄ.) καὶ περιοδικά. Εἶχε τὴν ἐπιμέλεια τῶν «Σελίδων Ἱστορίας» στὴν ἐφημερίδα «Κυριακάτικη Ἐλευθεροτυπία» ἕως τὴν στιγμὴ τῆς παύσης τῆς ἔκδοσής της. Δίδαξε στὸ Πάντειο Πανεπιστήμιο καὶ στὸ Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Δίδαξε ἐπίσης στὸ Τμῆμα Ἐπικοινωνίας καὶ ΜΜΕ τοῦ Ἐθνικοῦ καὶ Καποδιστριακοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν τὸ μάθημα γιὰ τὸ συλλογικὸ Τραῦμα καὶ τὴν διαχείριση τῆς Μνήμης. Ἀπὸ τὸ 2009 ἐπιμελεῖται τὸ Σεμινάριο Ἱστορίας στὸ «Ἐλεύθερο Πανεπιστήμιο» τοῦ Δήμου Κηφισιᾶς.